Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutu
1.1. Sağlam qidalanmanın əsas prinsipləri
Qarayara təhlükəli zoonoz xəstəliklərdən biridir. Bu xəstəlik heyvanlarla yanaşı insanlar üçün də böyük təhlükə törədir. Hazırda bütün dünyada insanlar arasında rast gəlinən yoluxucu xəstəliklərin 60%-dən çoxu məhz zoonoz infeksiyaların payına düşür. Xəstəliyə daha çox iri və xırdabuynuzlu heyvanlar, eləcə də at, maral və dəvələr həssasdır. Heyvanlar bu infeksiyaya bir çox hallarda xəstəlik törədiciləri ilə çirklənmiş su və torpaq vasitəsi ilə yoluxa bilərlər.
Ramazan ayı boyunca uzun saatlar ac və susuz qaldığımız üçün orqanizm fərqli qidalanma rejiminə uyğunlaşır. Ramazan bayramı və sonrakı günlərdə normal qidalanma rejiminə yavaş-yavaş uyğunlaşmaq, bədəni çox yükləməmək lazımdır. Bayram günlərində birdən-birə çox yemək və ağır qidalar qəbul etmək həzm problemlərinə gətirib çıxara bilər.
Novruz süfrəsi bol çeşidli yemək və şirniyyatlarla zəngindir. Bayramın ənənəvi yeməkləri çox zəngin və kalori baxımından yüksək olur, buna görə də balanslı qidalanmaq çox önəmlidir. Bayram günlərində qidaların qarışdırılmaması və müəyyən həddin gözlənilməsi vacib şərtdir. Çünki həddindən artıq yemək mədə-bağırsaq sistemi üçün problemlər yarada bilər.
Bayram günlərində qidalanmanı balanslı saxlamaq çətin ola bilər, amma bəzi qaydalara əməl etməklə həm bayramın dadını çıxara, həm də sağlamlığınızı qoruya bilərsiniz. Bayram günlərində yemək hazırlama və qidalanma zamanı xoşagəlməz halların qarşısını almaq üçün aşağıdakı 6 qızıl qaydaya əməl etmək vacibdir. Bunlar aşağıdakılardır:
Xurma həm dadlı, həm də çox faydalı bir meyvədir. Bu şirin meyvə Ramazan ayında oruc tutanlar üçün əvəzolunmaz qidalardan sayılır. Yüksək qida dəyərinə malik olduğu üçün orqanizmin aclığa olan müqavimətini artırır və bədənin enerji səviyyəsini yüksək saxlamağa kömək edir.
Oruc tutanlar necə qidalanmalıdır? Ramazan ayında qidalanma qaydalarına düzgün əməl etmək çox vacibdir. Xüsusilə imsakda qidaların düzgün seçilməsi önəmli məqamlardan biridir. Tam taxıl çörəyi, yulaf, düyü, bulqur, yumurta, qatıq, yoğurt, pendir, müxtəlif tərəvəz və meyvələrin istehlakı gün boyu toxluq hissi yaratmaqla bərabər susuzluğu azaltmağa kömək edir. Həmçinin zeytun yağı, eləcə də qoz və fındığın tərkibindəki sağlam yağlar enerjini artırır.
Ramazan ayında oruc tutmaq həm bədən, həm də ruh sağlamlığına fayda verir. Lakin uzun müddət ac qalmaq bədənin balansını poza bilər, buna görə də düzgün qidalanma çox vacibdir. Gün boyu orqanizmimizin enerji ehtiyaclarını qarşılayacaq qidalar seçmək oruc tutmağı daha rahat və sağlam etmək üçün ən mühüm addımlardandır.
